Бекбауыл ауылдық округы

Бекбауыл ауылдық округы – Қазақстан Республикасы, Қызылорда облысы Арал ауданының оңтүстік-батысында орналасқан әкімшілік-аумақтық бірлік. Бұл округтің тарихы мен экономикасы толығымен елдің басты көлік артерияларының бірі – теміржолмен тығыз байланысты. Ол стратегиялық маңызды теміржол желісінің бойында орналасқан. Осыған орай, округтің негізгі міндеті осы көлік дәлізіне қызмет көрсету болып табылады. Сонымен қатар, жергілікті тұрғындар қатал табиғи жағдайларға бейімделген дәстүрлі мал шаруашылығымен айналысады.

Тарихы

Округтің тарихы ХХ ғасырдың басынан бастау алады. Оның негізі Орынбор-Ташкент теміржол магистралінің құрылысымен қаланды. Бекбауыл станциясы осы желідегі маңызды бекеттердің бірі ретінде салынды. Ол пойыздарға техникалық қызмет көрсету, сумен және отынмен қамтамасыз ету міндетін атқарды. Нәтижесінде, станцияның айналасында теміржолшылар мен олардың отбасыларынан тұратын елді мекен пайда болды. Кеңес дәуірінде оның маңызы артып, жаңа инфрақұрылым нысандары салынды. Тәуелсіздік жылдарында да округ өзінің маңызды логистикалық рөлін сақтап қалды.

Географиялық орналасуы және сипаттамасы

Бекбауыл ауылдық округы Арал ауданының оңтүстік-батыс бөлігінде, Қызылқұм шөлінің солтүстік шетінде орналасқан. Жер бедері негізінен жазық, құмды және сазды топырақтан тұрады. Өсімдік жамылғысы шөлге тән, сирек болып келеді. Мұнда негізінен сексеуіл, жусан, жүзгін сияқты шөлге төзімді өсімдіктер өседі. Округ аумағында тұрақты өзен-көлдер жоқ. Бұл аймақтың табиғи жағдайы егіншілікпен айналысуға мүмкіндік бермейді. Сондықтан, негізгі экономикалық бағыттар теміржол және мал шаруашылығы болып қала бермек.

Ауылдық округке жататын ауылдар

Бекбауыл ауылдық округының құрамына үш елді мекен кіреді. Олардың барлығы теміржол желісінің бойында орналасқан және оның жұмысымен тығыз байланысты.

Бекбауыл станциясы – округтің әкімшілік және экономикалық орталығы. Барлық негізгі әлеуметтік нысандар осы жерде шоғырланған. Мұнда ауыл әкімдігі, орта мектеп, дәрігерлік амбулатория және мәдениет үйі бар. Станция тұрғындарының басым көпшілігі теміржол саласында еңбек етеді. Бекбауыл округтің басқа елді мекендері үшін орталық қызметін атқарады.

Құмбазар ауылы – Бекбауыл станциясынан шалғайда орналасқан шағын елді мекен. Ауыл тұрғындары негізінен дәстүрлі мал шаруашылығымен айналысады. Олар шөлге төзімді қаракөл қойы мен түйе өсіреді. Ауылдың атауы оның құмды жерде орналасқанын білдіреді. Құмбазар ауылы негізгі әлеуметтік қызметтерді Бекбауыл станциясынан алады.

№93 темір жол айрығы – бұл толыққанды ауыл емес, техникалық нысан. Теміржол айрығының негізгі міндеті – пойыздардың қауіпсіз өтуін және қозғалысын реттеу. Мұнда тек теміржолдың техникалық жұмысына жауапты бірнеше отбасы ғана тұрады. Бұл нысан теміржол магистралінің үздіксіз жұмысы үшін өте маңызды.

Теміржол – округтің негізгі күретамыры.

Бекбауыл ауылдық округы: Климаты мен гидрологиясы

Бекбауыл ауылдық округы аумағының климаты шұғыл континенталды және өте құрғақ. Жазы өте ыстық, шілде айында ауа температурасы +45°C дейін көтерілуі мүмкін. Керісінше, қысы аязды, қары аз, бірақ қатты желдер жиі соғады. Жылдық жауын-шашын мөлшері өте төмен. Гидрологиялық тұрғыдан округ су көздеріне өте тапшы. Тұрақты өзен-көлдердің болмауы себепті, тұрғындар мен шаруашылықтар ауыз суды терең жерасты ұңғымаларынан алады.

Экономикадағы және туризмдегі маңызы

Округ экономикасының негізгі тірегі – теміржол саласы. Басты жұмыс беруші – «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ. Жергілікті тұрғындар жол жөндеу, станцияға қызмет көрсету, байланыс және басқа да салаларда еңбек етеді. Экономиканың екінші маңызды саласы – мал шаруашылығы. Тұрғындар өз қажеттіліктері мен қосымша табыс үшін қаракөл қойын, түйе және жылқы өсіреді. Бұл саланың өнімдері жергілікті нарыққа шығарылады. Шалғайда орналасуына және инфрақұрылымның ерекшелігіне байланысты туризм мүлдем дамымаған.

Жергілікті тұрғындар шөлге төзімді мал өсірумен айналысады.

Қазіргі экологиялық жағдайы

Бекбауыл ауылдық округы Арал теңізінің экологиялық апат аймағында орналасқан. Негізгі экологиялық мәселелерге шөлейттену, жайылымдардың тозуы және тұзды шаң дауылдары жатады. Арал теңізінің құрғаған табанынан көтерілетін тұз бен шаң ауа сапасына және халықтың денсаулығына кері әсер етеді. Бұл мәселе БҰҰ-ның Шөлейттенуге қарсы күрес конвенциясының назарында. Сонымен қатар, су тапшылығы да маңызды проблема болып қала береді. Жергілікті билік пен тұрғындар бұл қиындықтарға бейімделіп, өмір сүріп келеді. Округтің экологиялық жағдайы көршілес Сексеуіл кенті сияқты теміржол бойындағы басқа елді мекендерге ұқсас.

Қорытындылай келе, бұл әкімшілік бірлік қатал табиғи жағдайда орналасқан маңызды стратегиялық нысан болып табылады. Оның тұрақтылығы мен дамуы тікелей теміржол саласының жұмысына байланысты. Барлық қиындықтарға қарамастан, елдің көлік жүйесін қолдап отырған еңбекқор адамдардың мекені – Бекбауыл ауылдық округы.