Тасарық ауылдық округі – Қызылорда облысы, Қазалы ауданының орталық бөлігінде орналасқан маңызды әкімшілік-аумақтық құрылым. Сырдария өзенінің оң жағалауында орналасқан бұл округ ауданның негізгі аграрлық аймақтарының бірі болып саналады. Оның экономикасы мен әлеуметтік дамуы тікелей суармалы егіншілікке, әсіресе күріш өсіруге негізделген. Әкімшілік орталығы және жалғыз елді мекені – Тасарық ауылы.
Тарихы
Округтің тарихы Кеңес дәуіріндегі ұжымдастыру жылдарынан бастау алады. 1929 жылы бұл аумақта «Ақжар» ұжымшары (колхоз) құрылып, негізгі бағыты күріш өсіру болды. 1974 жылы ұжымшар негізінде «Тасарық» күріш кеңшары (совхоз) болып қайта құрылды. Кеңшар атауы осы жерден өтетін, таспен бекітілген ескі каналға байланысты «Тас арық» деген сөзден шыққан. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін, 1997 жылғы әкімшілік реформалар барысында кеңшар негізінде қазіргі Тасарық ауылдық округі құрылды.
Географиялық орналасуы және сипаттамасы
Округ аудан орталығы – Әйтеке би кентінен шығысқа қарай 3 шақырым жерде, Сырдария өзенінің оң жағалауында орналасқан. Жер бедері – Тұран ойпатының жазық бөлігі. Топырағы негізінен шалғынды-сұр, кей жерлерінде сортаңды болып келеді. Суармалы егіншілікке қолайлы бұл жерлер ауданның негізгі егістік алқаптарын құрайды. Өсімдіктер әлемі өзен аңғарына тән: жағалауда қамыс, құрақ, тал өседі, ал суармалы жерлерден тыс аймақтарда жусан, изен сияқты шөлейт өсімдіктері кездеседі.
Сырдария өзені – округтің тіршілік көзі
Тасарық ауылдық округіне жататын ауылдар
Округ құрамына бір ғана елді мекен кіреді.
Тасарық ауылы – округтің әкімшілік орталығы. Аудан орталығына жақын орналасуы оның әлеуметтік-экономикалық дамуына оң әсер етеді. Ауылда орта мектеп, балабақша, мәдениет үйі, кітапхана және дәрігерлік амбулатория сияқты барлық қажетті инфрақұрылым нысандары бар. Тұрғындардың негізгі кәсібі – күріш өсіру және мал шаруашылығы.
Климаты мен гидрологиясы
Тасарық ауылдық округінің климаты тым континентті. Жазы өте ыстық және құрғақ, шілде айында орташа температура +27°C-тан +29°C-қа дейін жетеді. Қысы суық, қары жұқа, қаңтардың орташа температурасы -12°C-тан -14°C-қа дейін ауытқиды. Жылдық жауын-шашын мөлшері аз, шамамен 120-150 мм. Округтің негізгі су көзі – Сырдария өзені және одан бастау алатын Оң жағалық магистралды каналы. Осы су жүйелері күріш алқаптарын сумен толық қамтамасыз етеді.
Экономикадағы және туризмдегі маңызы
Округ экономикасының басты саласы – ауыл шаруашылығы. Суармалы егіншілік, оның ішінде күріш өсіру – негізгі бағыт. Жыл сайын жергілікті шаруа қожалықтары жоғары сапалы күріш өнімін алып, ауданның және облыстың азық-түлік қауіпсіздігіне үлкен үлес қосады. Мал шаруашылығы да жақсы дамыған. Мүйізді ірі қара, қой мен ешкі, жылқы өсіріледі. Туристік әлеуеті толық ашылмаған. Дегенмен, Сырдария өзенінің жағалауында демалыс орындарын ұйымдастыруға және агротуризмді дамытуға мүмкіндіктер бар.
Қазіргі экологиялық жағдайы
Округтің экологиялық жағдайы Арал теңізінің тартылуымен байланысты жалпы аймақтық проблемалардың ықпалында. Аралқұмнан көтерілетін тұзды шаң-тозаң ауа мен топырақтың сапасына кері әсер етеді. Су ресурстарын тиімді пайдалану және топырақтың екінші реттік сортаңдануының алдын алу – өзекті мәселелердің бірі. Сырдария өзенінің арнасын реттеу және Арал теңізінің солтүстік бөлігін сақтау (САРАТС) жобасының арқасында Сырдариядағы су ағынының тұрақтануы округтің сумен қамтамасыз етілуін жақсартты. Дегенмен, суды үнемдеп пайдалану технологияларын енгізу маңызды бо